همانطور که میدانید واژه سرمایهگذاری به معنی گذاشتن پول در چیزی با انتظار سود از آن است. در علم اقتصاد، سرمایهگذاری یعنی خرید کالایی که در حال حاضر مصرف نمیشود اما در آینده فرد به آن نیاز پیدا خواهد کرد و آن کالا برای او سودآور خواهد بود. در علم مالی، سرمایهگذاری به این معنی است که فرد یک دارایی مالی نظیر سهام را میخرد و پیشبینی میکند که آن دارایی مالی در آینده سودآور خواهد بود و قیمتش افزایش خواهد یافت لذا با فروش به قیمت بالاتر سود خوبی به دست خواهد آورد.
متأسفانه واژه سرمایهگذاری در طول دهههای گذشته آنچنان که باید تبیین و واکاوی نشده و بعضی افراد و گروههای سرمایهگذار در میان برخی از اقشار و افکار عمومی جامعه (عموما فرادستی) به کسانی اطلاق میشود که صرفا به سود خود و زیان دیگری میاندیشند در صورتی که برای اقتصادی که سودای پیشرفت، توسعه و شکوفایی را در سر میپروراند باید این واقعیت فهم شود که فرد سرمایهگذار در تسریع فرآیند حصول توسعه اقتصادی نقش بسزایی ایفا میکند و اینکه سرمایهگذار صرفا به سود خود بیاندیشد امری طبیعی است که با نفس و ماهیت سرمایه گذاری گره خورده است.
در این بین ریسک را نوعی عدم اطمینان و آگاهی در مورد نتیجه یک عمل می دانند، در ادبیات مالی ریسک را میتوان به صورت رویدادهای غیرمنتظره که معمولاً به صورت تغییر در ارزش داراییها یا بدهیها میباشد، تعریف کرد. بنگاهها در معرض انواع مختلف ریسک قرار دارند که بهطور کلی میتوان به دو دسته 'ریسکهای تجاری' و 'ریسکهای غیرتجاری' تقسیم کرد. تقریباً همه کوششهای بشری دربردارنده ی درجاتی از ریسک است، با این همه برخی از آنها ریسکهای بیشتری را به همراه دارند.
در ادامه مطلب با نرخ بازگشت سرمایه روبرو می شویم، همانطور که از نام آن مشخص است، نرخ بازگشت سرمایه یا [1]ROI سود حاصل از هر سرمایهگذاری در کسبوکار است. این شاخص بهصورت درصدی محاسبه و بیان میشود. در این میان ROI برای سرمایهگذاران یک ابزار تحلیل و تصمیمگیری است که مورد استفاده قرار میگیرد.
با توجه به مطالب ذکر شده ، دنیای سرمایه گذاری ؛ دنیایی سرشار از فراز و نشیب، ریسک، سود و اتفاقات گاها غیر قابل پیش بینی است. دنیایی که با تحمل ریسک های بالاتر اتفاقات سود آورتر و یا شاید شکست های سنگین تر را برای ما به ارمغان می آورد.
در این بین هستند سرمایهگذارانی که صرفا به حفظ ارزش پول خویش به هر نحو ممکن نمیاندیشند و عموما عرصه و کارزار فعالیت آنها به بازارهایی همچون مسکن، سکه، طلا، ارز و سپردههای بانکی خلاصه نمیشود.
بیایید نگاهی به نمدار ریسک و بازگشت در سرمایه گذاریها بیاندازیم:
همانطور که در نمودار ریسک و بازگشت می بینید در می یابیم که هر چه سود ها و بازگشت سرمایه بالاتر ریسک سرمایه گذاری نیز بیشتر است،
با نگاهی گذرا به نمودار فوق در می یابیم اقداماتی چون پس انداز در بانکها و یا حسابهای سپرده کوتاه مدت کمترین میزان ریسک و در نتیجه پایین ترین میزان سود را به همراه دارد.البته با کاهش نرخ سود بانکی، سپرده گذاری بانکی تا حدودی جذابیت خود را از دست داده است، اما برای بسیاری از اقشار سنتی و متوسط و حتی طبقه ثروتمند جامعه، به دلیل ضریب اطمینان بالای این نوع به اصطلاح سرمایه گذاری، همچنان تقاضا برای این نوع خاص از سرمایه گذاری قابل توجه به نظر میرسد.
در میانه این نمودار بازارهای نوظهور[3] را مشاهده می کنیم این نوع بازارها از سوی سرمایهگذاران بهعنوان یک فرصت کسب بازدهی بالا نگریسته میشوند، چرا که آنها اغلب از نرخ رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی سریعتر برخوردار هستند. این بازارها همچنین از روند صنعتیسازی بالایی برخوردار هستند. در عوض سرمایهگذاران در بازارهای نوظهور[4]، با ریسکهای بزرگتری نسبت به بانکها مواجه هستند، که از بیثباتی اقتصادی، مسائل زیرساختی داخلی، نوسانات نرخ ارز و محدود بودن فرصتهای منصفانه (زیرا اغلب بنگاههای بزرگ، توسط دولت، مدیریت میشود) ناشی میشود .
در بالاترین سطح از نمودار ریسک و بازگشت بالاترین میزان ریسک در بین انواع سرمایه گذاری ها برای سرمایه گذاران نیک اندیش به چشم می خورد و همچنین در مقابل آن بالاترین میزان نرخ بازگشت سرمایه نیز برای این گروه از سرمایه گذاری لحاظ می شود که می توان این میزان ریسک را با تعدد سرمایه گذاری و سرمایه گذاری های صحیح کاهش داد که در مقالات آینده به تفصیل به این مورد خواهیم پرداخت.
به هر ترتیب فارغ از معنای عام سرمایهگذاری، در طی سالیان اخیر، با بروز برخی نوسانات اقتصادی شاهد تعدد و تکثر هر چه بیشتری از افراد و گروههای سرمایه گذار در جامعه هستیم. سرمایه گذارانی خُرد و بعضا کلان که البته فعالیت آنها در برخی مواقع تنها به سود شخصی آنها منتهی میشود و به واقع دستاورد و موفقیت چندانی را برای اقتصاد کشور در پی ندارد و ما به آن موارد نپرداخته و بیشتر سخن از سرمایهگذارانی است که صرفا به حفظ ارزش پول خویش به هر نحو ممکن نمیاندیشند و عموما عرصه و کارزار فعالیت آنها به بازارهایی چون مسکن، سکه، طلا، ارز و سپردههای بانکی خلاصه نمیشود . امید داریم تا در مقالات آتی در خصوص سرمایه گذاران نیک اندیش بیشتر سخن به میان آوریم.
ادامه دارد...
تهیه و تنظیم : سمانه خصاف
[1] - Return On Investment
[2]- کتاب راهنمای عملی سرمایه گذاری روی استارت آپها
[3] - Emerging Markets
[4] - ویکیپدیا